วันพฤหัสบดี ที่ 25 มกราคม 2567 นายชด นิตศิริ ครูชำนาญการ วิทยาลัยชุมชนสงขลา ผู้รับผิดชอบโครงการ จัดกิจกรรมย่อยที่ 4.1 อบรมเชิงปฏิบัติการการเลี้ยงและจัดการห่วงโซ่อาหารผึ้งโพรงตามมาตรฐาน อย. กระทรวงสาธารณสุข ณ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงผึ้งโพรงบ้านควนหมาก ตำบลวังใหญ่ อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา โดยมีสมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงบ้านควนหมากและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงผึ้งโพรงบ้านลำไพลตก เข้าร่วมทั้งสิ้น 18 คน
มีวัตถุประสงค์เพื่อเตรียมความพร้อมรองรับการเลี้ยงผึ้งโพรงในฤดู 2567 โดยมีนายเลอสรร จันทประทุม รองประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผึ้งโพรงแปลงใหญ่ตำบลโคกม่วงมาเป็นวิทยากรให้ความรู้ในหัวข้อ การจัดการอาหารผึ้งโพรง และการเตรียมความพร้อมสำหรับเลี้ยงผึ้งโพรง
ผลลัพธ์ที่ได้และข้อแนะนำจากวิทยากร สำหรับการเลี้ยงผึ้งโพรง ในปี พ.ศ. 2567 ต่อไป ได้แก่
1. จากสภาพอากาศในภาคใต้จะส่งผลต่อแหล่งอาหารของผึ้งโพรง เพราะหากฝนตกยาวนานจะขาดแหล่งอาหาร ผู้เลี้ยงจะต้องเตรียมความพร้อมในการสำรองอาหารไว้ เช่น ปลูกพืชล้มลุก เช่น ข้าวโพด ฟักทอง ดาวกระจาย ทานตะวัน ฝรั่ง ผักขมบ้าน กาแฟ เต่าร้าง มะระ ปอเทือง หมากผู้ และหมากเมีย เป็นต้น หากขาดแคลนจริง ๆ แล้วก็นำกล้วยสุกต่าง ๆ สำหรับกล้วยนั้นเป็นน้ำผึ้งในผลไม้ ฟรักโทส มาจัดวางไว้ให้ผึ้งโพรงได้บริโภค และยังสามารถป้องกันผึ้งโพรงอพยพได้ สำหรับวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงบ้านควนหมากได้ทำการปลูกปอเทืองและข้าวโพด ในพื้นที่ 1 ไร่ เพื่อเป็นแหล่งอาหารของผึ้งโพรง
แหล่งอาหารผึ้ง ผู้เลี้ยงผึ้งจะต้องทราบถึงแหล่งอาหารของผึ้งที่สำคัญในการดำรงชีวิตของผึ้ง ได้แก่
1.1 เกสรดอกไม้ ซึ่งผึ้งจะไปเก็บเกสรจากดอกไม้ต่าง ๆ เช่น มะพร้าว ลำไย พืชตระกูล ปาล์ม ข้าวโพด เงาะ เป็นต้น เพื่อใช้เป็นอาหารโปรตีน แร่ธาตุ วิตามิน ของผึ้ง
1.2 น้าหวาน ผึ้งจะเก็บน้ำหวานจากต่อมน้ำหวานของพืชชนิดต่าง ๆ เช่น ดอกเสม็ด มะพร้าว กาแฟ
ลำไย ทุเรียน เป็นต้น โดยผึ้งจะนำมาบ่มเป็นน้ำผึ้ง ซึ่งจะเป็นสารคาร์โบไฮเดรตที่ให้พลังงานแก่ผึ้ง
2. สำหรับการเตรียมรังผึ้ง ให้ดำเนินการ ดังนี้
2.1 ทำความสะอาดรังผึ้ง โดยเฉพาะรังที่ศัตรูบุกรุกเข้ามาในลังแล้ว จะมีกลิ่นอยู่ผึ้งจะไม่เข้ารังนี้อีก ให้ทำการแช่น้ำ ตากให้แห้ง และใช้ไขผึ้งโพรงทาฝาลังผึ้งด้านในด้านบน เพื่อเป็นเสน่ห์ดึงดูดให้ผึ้งเข้ามาอาศัยในลังล่อ
2.2 ตรวจสอบพื้นบริเวณโดยรอบลังผึ้ง เพื่อไม่ให้มีมด แมลงสาบ แมงมุม ปลวก และศัตรูอื่น ๆ เข้าไปในรังล่อผึ้ง ขาตั้งรังล่อผึ้งหรือ เสารังล่อผึ้งควรใช้เสาไม้ที่มีระดับความสูงประมาณ 1 เมตร และใช้ผ้าชุบน้ำมันเครื่องพันรอบเสา เพื่อป้องกันมดและแมลง
สำหรับเป้าหมายผลผลิตน้ำผึ้งโพรงในปี 2567 ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงบ้านควนหมาก จำนวน 160 ขวด (700 ซีซี) จากสมาชิกกลุ่ม 8 คน และกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงผึ้งโพรงบ้านลำไพลตก จำนวน 100 ขวด จากสมาชิกกลุ่ม 20 คน